Kansere “Kötü Şans” mı Neden Oluyor?” Tartışmasına Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) Yanıt Verdi
Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı faaliyet gösteren ve T.C Sağlık Bakanlığı THSK Kanser Daire Başkanlığı’nın da üyesi olduğu Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından son günlerde bilimsel arenada oldukça fazla yer alarak tartışmalara yol açmış olan Dr. Cristian Tomasetti ve Dr. Bert Vogelstein’in makalesi ile ilgili olarak 13 Ocak 2015’de bir basın bildirisi yayınlandı. Söz konusu makalede “kötü şans”ın yani hücrelerde meydana gelen rastgele mutasyonların kansere yol açtığına değinilmekte, kanser oluşumunda meydana gelen bu rastlantısal olaylar sürecinin kalıtımsal veya çevresel faktörlerden daha önemli bir etmen olduğu vurgulanmaktaydı.
Makale ile ilgili konuşan IARC başkanı Dr. Wild “Kanserin asıl nedeninin “kötü şans” olduğunu söylemek yanlış yönlendirmelere yol açacak ve hastalığın nedenlerinin ortaya konularak etkin şekilde engellenmesi için sürdürülen çabaları engelleyecektir. Hücrenin bölünme sayısı arttıkça mutasyon riskinin arttığı uzun zamandan beri bilinmektedir. Konu kanser olduğunda ise dünya çapında sık görülen kanserlerin çevresel maruziyetler ve yaşam tarzı etkileriyle yakından ilişkili olduğu da bilinmektedir ki bu nedenle de dünyadaki kanserlerin en az yarısının önlenebileceğini söylemek mümkündür. Bu görüş koruyucu müdahalelerin yapılmasının ardından kanser insidansının düştüğünün gösterildiği kesin bilimsel kanıtlarla da desteklenmektedir. Bu konuda verilebilecek en önemli örnekler; tütünle mücadelenin ardından sıklığı düşen akciğer kanseri ve diğer tütün ilişkili kanserler ile hepatit B aşısı yapılan insanlarda azalan hepatoselüler kanserdir”şeklinde görüş bildirirken, IARC uzmanlarınca da konuya açıklama getirilerek Japonya’da kolorektal kanserin önceleri nadir görüldüğü buna karşın son 20 yılda 4 kat artış gösterdiği belirtilmiş ve bu örneğin çoğu sık görülen kanser için tipik olduğu ve ana çevresel maruziyetler ve yaşam tarzı etkileri ile korele olduğu ve kötü şans olarak açıklaması ile bağdaştırılamayacağı belirtilmiştir.
Uzmanlar tarafından bilimsel açıdan da değerlendirilen makalede çok nadir görülen kanser gruplarının değerlendirmeye alınmış buna karşın dünya genelinde en sık görülen ve yaşam tarzı ile etkileşimleri ispatlanmış meme, serviks ve mide kanserlerinin çalışmaya alınmamış olması gibi birtakım bilimsel eksiklik ve yetersizliklerinin olduğu da belirtilmiştir. (kanser.gov.tr)