Hepimizin vücudunda kanserleşmeye yakın, anormal hücreler ortaya çıkmaktadır. Birçoğumuzda bu hücreler vücudumuz tarafından öldürülür ve kanser ortaya çıkmaz, ama bazı durumlarda vücut bu anormal hücreleri öldüremez, anormal hücreler bir takım faktörlerle güçlenir ve kanser ortaya çıkar.
Kanser gelişiminde 4 ana risk grubu vardır.
- Davranışsal risk faktörleri: Sigara içmek, alkol ve sağlıksız gıdalar tüketmez, yeterli egzersiz yapmamak, fazla kilolu olmak
- Çevresel faktörler: Ultraviole radyasyon, sigara dumanı, kirlilik, pestisitler ve diğer toksinler
- Biyolojik risk faktörleri: Cinsiyet, yaş, ırk ve etnik köken, cilt, fiziksel özellikler
- Kalıtsal risk faktörleri: Anne ve babadan geçen mutasyona uğramış kanser ile ilgili genler
Bu 4 ana grup, kanser hastalığının ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Davranışsal ve çevresel faktörlerin önlenmesi ile kanser gelişimi büyük olasılıkla engellenir. Biyolojik ve kalıtsal faktörler ise kaçınılmazdır, fakat kanser tarama programlarının uygulanması ile bu faktörleri bulunan kişilerde kanserin önüne geçmek mümkündür. İşte bu sebeple risk faktörleri olan kişilerde farkındalık artmalı, artırılmalıdır.
Meme Kanseri Risk Faktörleri
- Yaş (50 yaşından sonra daha sık görülmektedir, fakat unutulmamalıdır ki genç yaşlarda da meme kanseri hastaları mevcuttur)
- Aile öyküsü (birinci derece akrabalarda meme kanser öyküsü)
- Anormal meme biyopsi sonuçları (atipik hiperplazi, duktal veya lobuler karsinoma in situ)
- Adet kanamasının 12 yaşından önce başlaması, 55 yaşından sonra menapoza girilmesi
- Doğum yapmamak veya ilk gebeliğin 30 yaşından sonra olması
- Yüksek sosyoekonomik ve kültürel durum
- Obezite veya menapozdan sonra kilo alımı
- BRCA 1 ve 2 genlerinde mutasyon
- Fazla yağlı beslenme, hergün alkol tüketimi
- Sedanter yaşam (fiziksel aktivitenin az olması)
- Uzun süre doğum kontrol haplarının kullanılması ve hormon tedavisi
Meme kanserinde erken tanı için;
- 20 yaşından sonra her kadının kendi meme muayenesini yapması gerekmektedir. Memede olan değişikliği en iyi kişinin kendisi tanır.
- 25-40 yaşlar arasında 1-3 yılda bir, doktor tarafından meme muayenesi yapılması gerekmektedir. Kişinin kendi memesini muayene etmesi devam etmelidir.
- 40 yaşından sonra da doktor muayenesi ile birlikte mamografi çekilmesi gerekmektedir.
Uzm.Dr.Erdinç Nayır
İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
Twitter: https://twitter.com/Dr_Erdinc
(Bir kişinin erken tanı almasına katkı sağlayabilirsiniz, yazıyı paylaşmanızı dilerim.)