Kronik hastalıkların(kalp hastalıkları, diyabet, kanser vs) önlenmesi ve yönetilmesinde fiziksel egzersiz özellikle önemlidir. Düzenli fiziksel egzersizin meme ve kolon (bağırsak) kanserine karşı koruyucu etkisinin olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır.
Yapılan çalışmalarda fiziksel egzersiz, kolon kanserinin gelişmesini ortalama %20 azaltmaktadır.
Kanser tanısı aldıktan sonra egzersiz önerilmektedir. Kanserli hasta egzersiz, kemoterapiye ve radyoterapiye bağlı yan etkileri azaltmakta, psikolojik durumu olumlu yönde geliştirmektedir. Ayrıca kanserli hastanın yaşam süresini uzatmaktadır.
Resim 1: Aerobik egzersiz, 20 dk veya daha fazla yapılan, büyük kas gruplarını çalıştıran egzersizdir. Bisiklet, koşu, yürüyüş, yüzme bu egzersiz içerisinde yer almaktadır. Sürekli veya aralıklı yapılabilir. İnsan fizyolojisine erken ve geç etkileri vardır.
Resim 2: Anabolik egzersiz (direnç egzersizleri) ise kas ve kemiklerin korunmasını, vücuttaki yağın azaltılmasını, fonksiyonel kapasitenin iyileştirilmesini sağlar. Mental sağlık, özellikle depresyon için yararlıdır.
Kanser hastalarına aerobik egzersizleri, direnç egzersizleri, esneklik egzersizleri önerilmektedir. Aerobik egzersizler normal bir yolda yürüyüş, bisiklet, hafif ya da hızlı koşu, kürek ve yüzme şeklindedir. Bu aktiviteler kendinizi konforlu hissedeceğiniz bir seviyede yapılmalıdır. Direnç egzersizleri ise kasların gücünü ve dayanıklılığını artırabilmek için ağırlık kullanılarak yapılır. Bu ağırlıklar serbest ağırlıklar (dumbell gibi), elastik direnç bantları olabileceği gibi kişinin kendi vücudu da olabilir.
En basit ve kolaylıkla yapabileceğiniz egzersiz ise yürüyüştür. Her gün 15 dk ile 45 dk arasında değişen yürüyüş programlarını uygulayabilirsiniz. Yürüyüş için mutlaka ayağınızda uygun bir ayakkabı ve üzerinizde bol kıyafetler olmalıdır.
Kanser hastaları için önerilen egzersiz önerisi:
- Sürekli veya aralıklı 20 – 60 dk aerobik egzersiz, haftada toplam 3 – 5 saat
- 6 – 12 kez tekrarlayan anabolik egzersiz, haftada toplam 1- 3 saat
- Haftada toplam 2 – 3 saat esneme egzersizleri
Birçok kanser hastasında fiziksel aktivitenin azalması ve/veya horon tedavisi veya kemoterapi ile vücutta kemik ve kas dokusunda azalma görülür. anabolik egzersiz ile bu durum düzeltilebilir. Prostat kanseri ve meme kanserinde kullanılan hormonal tedavi vücutta yağ artışına ve metabolik sendroma sebep olabilir, anabolik egzersiz bu durumlarda çok etkindir.
|
Egzersizin Kanser Hastasındaki Etkisi
|
|
Artırır
|
Azaltır
|
Hazırlayan: Uzm.Dr.Erdinç Nayır
Kaynak: Current Treatment Options in Oncology (2008) 9:135–146